مهلت ۳۰ روزه برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی رو به پایان است، اقدامی که می‌تواند فشار تازه‌ای بر اقتصاد بحران‌زده ایران وارد کند.
برگزاری نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک آخرین فرصتی است که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری، و عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، برای توقف بازگشت تحریم‌های سازمان ملل دارند.
این روند پس از آن آغاز شد که فرانسه، آلمان و بریتانیا در ۲۸ اوت اعلام کردند جمهوری اسلامی توافق برجام را نقض کرده است. استدلال تهران مبنی بر اینکه توافق برجام با خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ از میان رفت موفق نبوده است. جمهوری اسلامی از آن زمان بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محدود کرده بود و در پی جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و بمباران تاسیسات هسته‌ای، محدودیت‌ها تشدید شد.
اسوشیتدپرس نگاهی داشته است به تاسیسات هسته‌ای ایران، تحریم‌های مکانیسم ماشه و سایر مسائلی که موجب افزایش تنش میان جمهوری اسلامی و غرب شده است.
مکانیسم ماشه چیست و چگونه کار می‌کند؟
فرایند «مکانیسم ماشه» در توافق برجام در سال ۲۰۱۵ طراحی شد تا بدون امکان وتو در شورای امنیت اعمال شود و ۳۰ روز پس از اعلام عدم پایبندی ایران به توافق اجرا شود.
این مکانیسم می‌تواند دارایی‌های ایران در خارج را مسدود، معاملات تسلیحاتی را متوقف و برنامه موشکی را محدود کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
مهلت اعمال مکانیسم ماشه در ۱۸ اکتبر به پایان می‌رسد، و احتمالا به همین دلیل اروپا پیش از انقضا اقدام کرده است. پس از آن، چین و روسیه می‌توانند هرگونه تلاش برای تحریم را در شورای امنیت وتو کنند.
چین همچنان یکی از خریداران اصلی نفت خام ایران است که در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه، تحت تأثیر قرار می‌گیرد، و روسیه در جنگ اوکراین به پهپادهای ایرانی متکی بوده است.
چرا غرب نگران برنامه هسته‌ای ایران است؟
تهران همواره بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای‌اش تاکید کرده است، اما مقام‌های جمهوری اسلامی بیش از گذشته تهدید به ساخت سلاح هسته‌ای می‌کنند.
ایران اکنون اورانیوم را تا سطح نزدیک به درجه تسلیحاتی غنی‌سازی می‌کند؛ و تنها کشوری است که بدون برنامه هسته‌ای تسلیحاتی که این کار را می‌کند.
طبق توافق برجام، ایران مجاز به غنی‌سازی تا غلظت ۳.۶۷ درصد و ذخیره ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده بود، اما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موجودی ایران را حدود ۹ هزار و ۸۷۵ کیلوگرم اعلام کرده، که ۴۴۰ کیلوگرم تا غلظت ۶۰ درصد غنی‌سازی شده است.
نهادهای اطلاعاتی آمریکا می‌گویند جمهوری اسلامی هنوز برنامه ساخت سلاح را آغاز نکرده، اما «اقدام‌هایی انجام داده است که موقعیتش را برای تولید سلاح هسته‌ای، در صورت تمایل، بهبود می‌بخشد».
آمریکا در جنگ ۱۲ روزه اسرائیل سه سایت هسته‌ای ایران را هدف قرار داد
تاسیسات هسته‌ای نطنز اصلی‌ترین مرکز غنی‌سازی ایران است که هدف حملات اسرائیل و سپس، آمریکا قرار گرفت. طبق گزارش آژانس، در این مرکز اورانیوم تا غلظت ۶۰ درصد غنی‌سازی شده بود. بخش زیرزمینی تاسیسات نطنز برای مقابله با حملات هوایی طراحی شده و دارای زنجیره‌های سانتریفیوژ است، اما بیشتر آن‌ها در حمله اسرائیل نابود شدند. آمریکا نیز با بمب‌های سنگرشکن آسیب جدی وارد کرد.
تاسیسات فردو در ۱۰۰ کیلومتری تهران و مرکز فناوری هسته‌ای اصفهان نیز بمباران شدند. اسرائیل همچنین راکتور آب سنگین اراک و دیگر سایت‌های مرتبط را هدف قرار داد.
